Crowdfunding, a crowdfinancing – różnice

share on:

Crowdfinancing to zbiór procesów na globalnym rynku finansowym, które z pominięciem sektora bankowego i instytucji finansowych umożliwia dostęp do kapitału. Z niszowego produktu, przeobraża się w coraz bardziej realną konkurencję dla powszechnie znanych właścicieli funduszy i dostarczycieli podstawowych usług finansowych dla ludności i sektora przedsiębiorstw. Nikt dotąd nie podjął się jeszcze próby definicji i kategoryzacji tych pojęć w języku polskim.

Edit (02.01.2011): Z uwagi na publikacje tematyczne, które ukazały się po publikacji tego postu, nie należy kurczowo trzymać się niżej opisanego rozgraniczenia. Szerzej opisuję to w definicji finansów społecznościowych.

Trudno jest wykazać jednoznaczne różnice między crowdfundingiem i crowdfinancingiem. Z uwagi na to, że pojęcia są młode i nie zostały szczegółowo opisane w literaturze przedmiotu, często są stosowane zamiennie, co jest formalnym błędem. Nie pomaga w tym również definicja amerykańskiej wersji wikipedii, która uważa je za równoznaczne i jest nagminnie cytowana, przez laików, którzy o branży piszą.  Z uwagi na brak powszechnie przyjętej definicji, można posiłkować się językową analizą obu fraz.

Financing (za: investopedia):
The act of providing funds for business activities, making purchases or investing. Financial institutions and banks are in the business of financing as they provide capital to businesses, consumers and investors to help them achieve their goals.

Funding (za: wikipedia)is to provide resources, usually in form of money (Financing), or other values such as effort or time (sweat equity), for a project, a person, a business or any other private or public institutions.

Definicje słów nie pozwalają na dokładne rozgraniczenie obu pojęć, ale dają pewne wskazówki. Crowdfunding powinien, i moim zdaniem dotyczy procesu, w którym udostępniający kapitał angażują się w przedsięwzięcie bardziej, niż tylko udostępniając pieniądze na określonych zasadach. Analogicznie crowdfinance to termin, który określa udostępnianie usług finansowych, podobnych do tych, znanych z mikrofinansów, z tym że udostępnianych i dystrybuowanych przez anonimowy tłum, z użyciem narzędzi dostarczonych przez sektor pozabankowy.

Takie rozdzielenie pojęć pozwala na przyporządkowanie mniejszych pojęć do konkretnej kategorii procesów. I tak crowdfunding to mikropłatności oraz mikroinwestycje na portalach ideofundingowych. To finansowanie społecznościowe, które angażuje wspierających i niekoniecznie związane jest z chęcią osiągnięcia wyoskiego zwrotu z inwestycji. Decyzje finansowe często podejmujemy w tym przypadku sercem, a nie chłodną kalkulacją ekonomiczną. Swoim wsparciem finansowym kapitałodawcy umożliwiają realizacje pomysłów i projektów, w których chcą wziąć udział, lub skorzystać – powtórzę – niematerialnie. Będą to także inwestycje o charakterze udziałowym, ale polegające na uczestniczeniu w ciekawym projekcie, charakteryzującym się ponadprzeciętnie dużym ryzykiem biznesowym, przy nieodpowiednio niskim planowym zwrocie z inwestycji.


Do crowdfinancingu zaliczyć można wtedy pożyczki społecznościowe, czyli social lending, finansowanie wspólnych celi inwestycyjnych, np. z funduszy zgromadzonych z wpłat uczestników danej organizacji, takiej jak rodzime Koła Rolnicze, gdzie drobna opłata – powiedzmy 15 zł – od miliona członków, daje możliwości inwestycyjne na poziomie 15 mln zł rocznie! Do tej części zaliczyłbym także dotacje na cele fundraisingu, który jest kojarzony ze zbiórkami społecznymi i charytatywnymi NGOsów. Dobrym przykładem jest też zbiórka na kampanię obecnego prezydenta USA Baracka Obamy, który z wykorzystaniem social media i zachęceniem wyborców do mikropłatności na ten cel zebrał 55 mln USD w ciągu 1 miesiąca.


Opis crowdfundingu w branży filmowej na przykładzie filmu „Age of Stupid”, który w budżecie miał zapisane zebranie poł miliona USD z finansowania społecznościowego, pokazuje dodatkowe wartości niematerialne, jakie niesie ze sobą ten angażujący model zbierania funduszy:

Unexpected bonuses
Our Funders weren’t just financial backers. They provided all kinds of support, advice & practical help throughout the five year production. When we needed business clothes to wear for an interview with Shell one of our investors lent us hers, when Franny needed a quiet place to write the script we were inundated with offers of seaside houses and when we needed a quiet room to record the orchestra an investor offered their youth club in
South London.

Warto przyjrzeć się także tabeli planowanych bonusów i udziałów twórców filmu z rozgraniczeniem na wspierających, oraz mikroinwestorów, którzy jednak byli jednocześnie fanami realizacji, a nie rekinami finansjery, którzy dywersyfikowali swój portfel, inwestycją tego typu.

Planowany budżet udało się zebrać i to w 4 kolejnych rundach, po ukończeniu kolejnych etapów realizacji, a później dystrybucji filmów. Niewątpliwy sukces, jaki został osiągnięty dzięki pominięciu wytwórni i dystrybutorów, oraz ogromna społeczność widzów, która zapłaciła za film, jeszcze przed jego powstaniem, udowadnia sens i popularność ideowego finansowania społecznościowego.

Skokowa rosnąca liczba portali, narzędzi i osób, które zajmują się i umożliwiają finansowanie społecznościowe i finanse zbiorowe stawia poważne pytanie, czy te procesy mogą zagrozić sektorowi bankowemu. Na razie konkurują na stosunkowo niewielką skalę, ale ich popularność, sens i potrzeba mogą znacząco zmienić ten stan. Za pomocą tylko portalu mikropożyczek i mikrokredytów dla potrzebujących z krajów rozwijających się kiva.org dokonanu przepływu kapitału na kwotę przekraczającą 170 mln USD. Przy ok. 60 trylionach USD wartości amerykańskiego rynku finansowego to mały kawałek tortu, aczkolwiek nie można uznać kwoty 200 000 000 dolarów za nieistotną!

Unexpected bonuses
Our Funders weren’t just financial backers. They provided all kinds of support, advice & practical help throughout the five year production. When we needed business clothes to wear for an interview with Shell one of our investors lent us hers, when Franny needed a quiet place to write the script we were inundated with offers of seaside houses and when we needed a quiet room to record the orchestra an investor offered their youth club in
South London.
share on:
Karol Król

Karol Król

Od 2010 prowadzę crowdfunding.pl i angażuję się w zrównoważony rozwój sektora finansowania społecznościowego w Polsce i w Europie. Zapraszam do dyskusji!

Leave a Reply