W ubiegły czwartek 26. lipca w Pracowni Duży Pokój w Warszawie odbyło się spotkanie organizacyjne dotyczące stworzenia w Warszawie lokalnego systemu wymiany i handlu.
Tzw. LETS (local exchange and trading system) polegają na wprowadzeniu własnego, przeważnie działającego lokalnie systemu transakcyjnego. Tego typu rozwiązania przyjmują przeważnie postać alternatywnych walut, akceptowanych w punktach usługowych i firmach, które dołączą do systemu. Waluty komplementarne mają na celu przede wszystkim utrzymanie obiegu pieniądza lokalnie. Często wiąże się to z dodatkowymi korzyściami dla uczestników takiego systemu.
Lewes Pound przykładowo to waluta komplementarna obowiązująca na terenie niewielkiego, angielskiego miasteczka. Wymiana z funta brytyjskiego, na Lewes Pound występuje po kursie 1-1 i jest akceptowana przez wszystkie podmioty uczestniczące w jej obiegu. Natomiast 5% z każdego funta wpłacane jest na specjalny fundusz, z którego finansowane są później lokalne inicjatywy. Oznacza, to że wszyscy uczestnicy systemu wymiany udzielają 5% rabatu na swoje produkty i usługi.
Podobny charakter ma Brixton Pound, w którym przez pewien czas była wypłacana część pensji lokalnym pracownikom. Korzystanie z waluty komplementarnej niejako zmusza do wydawania jej w określonych punktach handlowo-usługowych, ale przy akceptacji takiego rozwiązania przez społeczność realnie wpływa na mniejszą cyrkulację pieniądza i jego wymianę pomiędzy różnymi podmiotami funkcjonującymi w danym regionie.
Rozwiązanie, które ma zostać wprowadzone w Warszawie nie tyle jest walutą, co systemem barterowym, w którym płatność będzie odbywała się za pomocą wirtualnych kredytów nie powiązanych z polskim złotym. Wadą takiego rozwiązania jest to, że już od pierwszej transakcji jedna z osób będzie dłużnikiem – zapłaci 20 kredytów, więc zakończy ją z saldem -20. Wymiennik, bo taka jest nazwa systemu, wymaga wiele pracy nad odpowiednimi zabezpieczeń i zasadami ograniczającymi nadużycia, przykładowo nadmierna zadłużanie. Z uwagi na to, że nie planuje się możliwości zakupienia kredytów, a jedynie ich wypracowanie, cały system będzie oparty raczej na tanich przysługach, niż faktycznej wymianie handlowej. Kupno samochodu w systemie za 50 000 kredytu, wymagałoby 5 tys. godzin pracy za 10 kredytów każda.
Społecznościowy System Wymiany Wymiennik opiera się na dużym zaufaniu i miękkiej kontroli społecznej, a do sprawnego działania wymaga sporej bazy uczestników, zwłaszcza specjalistów. Założenie o tym, że system ten może funkcjonować sprawnie i profesjonalnie, a uczestniczyć w nim będą przedsiębiorcy jest dość naiwne w kontekście niewielkich zabezpieczeń i niejasnych reguł funkcjonowania. Dodatkowo, system ten jest otwarty i planowane zarządzanie nim za pomocą systemu elektronicznego i tak nie pozwala dostatecznie zweryfikować jego uczestników. Wiele pytań i propozycji rozwiązań zostało jednak przedyskutowanych i być może przed startem projektu zostaną one uwzględnione.
Sama dyskusja na temat lokalnych systemów handlu jest ostatnio dość modna i warto się nad nią zastanowić. W USA coraz bardziej popularne są ruchy slow money i locavesting, gdzie podstawowym założeniem jest dowodzenie ekonomicznej słuszności utrzymania wymiany handlowej lokalnie i inwestowania nadwyżek pieniądza w lokalne przedsiębiorstwa. O walutach komplementarnych oraz przywracaniu starych walut (np. greckiej drahmy) mówi się też w kontekście trwającego kryzysu zaufania i spowolnienia gospodarczego, na które uniezależnienie się częściowe od nadwyrężonego globalnego systemu finansowego ma być remedium dla lokalnych gospodarek. Waluty komplementarne są tematem niesamowicie skomplikowanym i wrażliwym na nadużycia, ale profesjonalnie przygotowane faktycznie mogą spełnić założenia jakie się przed nimi wstawia.
Więcej informacji znajduje się na profilu Wymiennika na facebook’u
1 Comment