Innowatorzy, środowisko startupowe i media dużo uwagi poświęcają innowacyjnym rozwiązaniom finansowym. Na fali wzrostu popularności technologii blockchain i kryptowalut, najwięcej uwagi poświęca się projektom z branży zdecentralizowanych finansów – DeFi – od angielskiego decentralised finance. To nowa generacja projektów konsumenckich w sektorze finansowym. Te zdecentralizowane usługi i produkty finansowe mają gigantyczne rzesze (głównie młodych) zwolenników i są solą w oku regulatorów na całym świecie. Uważam, że w nadchodzących latach część tych innowacyjnych projektów przebije się do masowej adopcji. Natomiast w mojej opinii niedostatecznie dużo uwagi jest przykładane do roli portali crowdfundingu w obecnych, wymagających czasach.
Internetowe zbiórki stały się elementem codzienności
W ostatnich latach zostaliśmy zmuszeni nauczyć się funkcjonować w warunkach szczególnych. Pandemia COVID19 i agresja Rosji na Ukrainę to zdarzenia nieprzewidywalne, a jednocześnie bardzo istotnie wpływają na codzienne życie Polaków. Jednym z bardzo istotnych wyrazów społecznej reakcji na te kryzysy stało się udzielanie pomocy finansowej na niespotykaną dotychczas skalę. Podczas pierwszych miesięcy pandemii były to kampanie wspierania infrastruktury medycznej, ratowania przedsiębiorców objętych zakazem prowadzenia działalności, czy wspieranie inicjatyw, których dalsze działanie było zagrożone. Obecnie są to inicjatywy pomocowe i humanitarne, których celem jest wsparcie Ukraińcow. Na polskim portalu zrzutka.pl założono 843 209 zbiórek, a wolumen transakcji właśnie przekroczył 715.000.000 (SIEDEMSET PIĘTNAŚCIE MILIONÓW) złotych.
Wraz ze skalą popularności internetowych zbiórek, wzrosła rola weryfikacji ich celowości, intencji oraz rzetelności w wydatkowaniu środków. Emocjonalne momenty społecznego zrywu podczas lockdownu, kataklizmów, czy działań wojennych są niestety także wylęgarnią nadużyć. Odpowiedzialność operatorów takich platform, zahacza o kwestie zaufania społecznego, przeciwdziałania wyłudzeniom „na chore dziecko”, weryfikacji organizatorów zbiórek oraz deklarowanych celów itd. Sprawdziłem, jakie działania podejmują w tym zakresie operatorzy platform finansowania społecznościowego. Zrzutka.pl posiada licencję, czyli jest podmiotem nadzorowanym przez Komisję Nadzoru Finansowego i spełnia rygorystyczne wymogi w zakresie prania pieniędzy, wydaje karty wpłatnicze i ma wiodącą rolę w dystrybucji pomocy finansowej w czasach kryzysowych jak wojna czy pandemia. Na swoim blogu opublikowali obszerną listę zasad weryfikacji organizatorów.
Weryfikacja użytkownika:
„przesłanie skanów dokumentów oraz wykonanie przelewu weryfikacyjnego. Jeśli w toku weryfikacji dane podane w formularzu okazałyby się fałszywe, Konto Użytkownika zostanie usunięte, a zgromadzone środki zostałyby zwrócone Wpłacającym”
Weryfikacja celu zbiórki:
Weryfikacja opisu zrzutki podejmujemy zasadniczo w czterech momentach:
-przy uruchamianiu promocji zrzutki
-gdy saldo danej zrzutki przekroczy 20 000 zł
-kiedy sumarycznie na wszystkich zrzutkach użytkownik zbierze ponad 50 000 zł
-a także gdy otrzymamy zgłoszenie nadużycia dotyczące danej zrzutki lub sami nabierzemy wątpliwości co do jej rzetelności – niezależnie od zgromadzonej w jej ramach sumy
(…)
∙ w przypadku zrzutek na leczenie – konieczne jest przesłanie minimum dwóch dokumentów medycznych potwierdzających wszystkie diagnozy z opisu zrzutki. Co ważne, każdy z dokumentów musi być opatrzony pieczęcią i podpisem lekarza medycyny.
∙ podczas weryfikacji zrzutek po pożarach i wypadkach – tutaj wymagane jest dostarczenie nam protokołu straży pożarnej lub policji potwierdzającej zdarzenie
∙ w zrzutkach na pokrycie kosztów leczenia zwierząt – konieczne jest przesłanie jednego dokumentu potwierdzającego diagnozę z opisu zrzutki z podpisem i pieczęcią weterynarza
∙ kolejnym przypadkiem jest zrzutka organizowana na rzecz konkretnej organizacji – jeżeli zbierasz środki np. na wsparcie jakiegoś schroniska dla zwierząt czy domu dziecka, w przypadku weryfikacji konieczne jest przesłanie zgody danej placówki
∙ jeśli zakładany cel zrzutki przekracza 150 000 zł – wymagane jest dodatkowo przedstawienie kosztorysu leczenia, remontu czy danego projektu
∙ jeżeli zrzutka jest organizowana na rzecz osoby trzeciej – niezależnie od wyżej wymienionych dokumentów, konieczne jest również przesłanie odpowiedniej zgody beneficjenta lub jego rodzica/opiekuna prawnego, a także skanu jego dokumentu tożsamości
Zawsze stałem na stanowisku, że rolą operatora platformy nie jest selekcja projektów. W swoim DNA crowdfunding ma dawać wolność i równość dostępu, tworząc każdemu możliwość prezentacji projektu i podjęcie próby pozyskania finansowania. Jednakże zdecydowanie zgadzam się z potrzebą weryfikacji niemerytorycznych aspektów projektów, czyli tożsamości autora, rzeczywistej potrzeby i intencji, czy rzetelności w wydatkowaniu środków. Takie procedury mają ogromne znaczenie dla budowania zaufania do internetowych zbiórek i choć mogą wydawać się niewygodne, to w długiej perspektywie będą stanowią o sile i wiarygodności poszczególnych portali.
